Sakız Nedir? Sakız Nasıl Üretilir?

Sakız, çiklet ya da ciklet, çiğnemek için tabletler veya kısa şeritler halinde hazırlanan şekerli veya şekersiz ürün. Çiklet sözcüğü Türkçe'ye Cadbury Adams firmasının ürettiği Chicklets marka sakızlardan dolayı yerleşmiştir.

Eski Yunanların ve Kızıldereliler'in ağaçlardan elde ettikleri sakızları baharatlayarak çiğnedikleri bilinir.

Manilkara zapota adlı ağaçtan elde edilen lateks, kimyasal yollarla temizlenir. Temizlenen lateks maddesine şeker, nişasta ve koku verici maddeler konularak modern usüllerle sakız yapılır. Fiyatının çok ucuz oluşu bilhassa çocukların fazla kullanmasına sebep olur.

Dişlerin sağlıklı kalması için şekersiz sakız çiğnenmesi önerilir. Günümüzde sakızların büyük çoğunluğu xylitol, sorbitol ve maltitol gibi maddeler ile tadlandırılır. Xylitol'un diş çürüklerini önlediği düşünülmektedir. Sigarayı bırakmak isteyen kişiler için özel nikotin içeren çikletler de piyasaya sunulmuştur.

Hemen hemen hepimiz sakız çiğnemeyi severiz. Hatta uzmanlar sakızın sağlığımıza çok faydalı olduğunu altını çizerek söylüyorlar. Beynimizin sakız çiğnerken kendini çalışıyor hissetmesi bu eylemi yaparken yeni sinir hücreleri oluşturmasını sağlıyor. Ayrıca sakız çiğnerken daha iyi hafıza ve kavrama yetimiz oluyor. Peki, sakız nasıl yapılıyor?

Eski Yunan ve Maya uygarlıklarında sakız ağacından elde edilen ve ismini mastiche dedikleri maddeyi sakız gibi çiğnendiği bilinmektedir. Mayalar, Sapodilla ağacından sakızın ana maddelerinden olan Hindibayı bulmuşlardır. Zamanla bu kıtaya gelenler bu ağacı ve sakızı keşfettiler. 1869 yılında Meksikalı Santa, bu gün çiğnediğimiz cikleti yaratmıştır. Doğal sakız, sakız endüstrisinde ki talebi yerine getiremeyince yapay maddeler doğal sakızın zamanla yerini almıştır. Sakızın bugün ana maddeleri, şeker, glikoz, yumuşatıcı ve sakızı oluşturan kimyasallar olarak bilinmektedir.

Ege Denizinde bulunan Sakız Adası, sakızın Anadolu tarafından bilinmesinin nedenidir. Damla sakızı zamanla balmumu ile çiğnenmiş ve özellikle Osmanlı sarayında çok tutulmuştur. Harem kadınlarının sakıza olan bu ilgisi sayesinde tüm Anadolu’ya sakız hızla yayılmıştır. Türkiye’de modern sakız imalatı, 55 yıl önce başlamıştır. Bugün imalat yapan pek çok firmamız dünya sakız firmaları arasında sıralamalara bile girmektedir.

Sakız nasıl yapılır ?

Sakız, sakız hamuru ile yapılmaktadır. Eskiden saf sakız ile yapılırken bu gün kauçuk ve plastik reçineden yararlanılmaktadır.  Hamurun içine, renk için renklendirici ve aroma katılır. Karışırken tat vermek için glikoz şurubu dökülür. Toz halinde tatlandırıcılar ile yaklaşık 20-25 dakika kadar karıştırılır. Bu karışım o süre içinde ekmek hamuru gibi ele yapışmayan ve esnek bir hale gelir. Hamur dar bir yoldan diş macunu gibi ince şeritler haline gelir. Daha sonra 15 dakika kadar soğutulur ve pakete gider.

Not ; Lütfen, çiğnediğiniz sakızları yola atmayın. Kuşlar, çiğnenmiş ve atılmış sakızları yiyecek zannederek yutmakta ve boğularak ölmekteler. Bu nedenle dikkatli olalım.